ေတာင္ႀကီးညီလာခံ၌ ခင္မမမ်ဳိး တင္ျပခ်က္

(ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္း ေဆြးေႏြးပြဲ)

ယခုေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္း မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားၾကေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ တက္ေရာက္ ေလ့လာၾကေသာ လူႀကီးမင္းမ်ားအားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာရႊင္လန္းၿပီး၊ လိုအင္ဆႏၵမ်ား ျပည့္၀ၾကပါေစေၾကာင္း
ပထမဦးစြာ ႏႈတ္ခြန္းဆက္သအပ္ပါတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္ေတြကို ထာ၀ရ ရပ္စဲႏိုင္ေရးက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆို႐ံုနဲ႔ ျပည့္စံု လံုေလာက္မႈ ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားလာရတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ား အေပၚမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ေပၚထြက္လာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလို ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရာမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု စုေပါင္းေနထိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတဲ့ ပကတိျဖစ္တည္မႈကို အားလံုးက မလြဲမေသြ လက္ခံထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ဟာ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ တျပည္ေထာင္စနစ္ ျဖစ္လို႔မရပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု အတူတကြယွဥ္တြဲေနထိုင္မႈ၊ တန္းတူ ညီမွ်ရွိမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္တို႔ကို အာမခံခ်က္ေပးတဲ့ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ရွိမွသာ ဒီေျမေပၚမွာ စစ္ခင္းသံေတြ ဆိတ္ၿငိမ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတးသံေတြ ေဝဆာလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိဖို႔အတြက္ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ ယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပားေစတဲ့ ျပႆနာမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ အဓိက ျပႆနာမ်ားကေတာ့ သံသယျပႆနာ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ ျပႆနာ၊ စစ္မဟာဗ်ဴဟာ ဆိုင္ရာျပႆနာ၊ အာဏာသံုး ဖိအားေပးျခင္း ျပႆနာနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျပည္သူအမ်ားက လက္ခံမႈမရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္မ်ား၊ ဥပေဒမ်ားအား တဘက္သတ္ခ်မွတ္ျခင္း ျပႆနာ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

လိမ္ညာလွည့္စားမႈမ်ား၊ ေကာက္က်စ္မႈမ်ား၊ ကလိန္က်မႈမ်ား၊ ကတိမတည္မႈမ်ား လုပ္တတ္ေလ့ရွိတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္တေယာက္က အလုပ္တခု လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါ အလုပ္ေအာင္ျမင္ၿပီးေျမာက္ပါ့မလားဆိုၿပီး သံသယ ရွိေလ့ရွိတာ လူ႔သဘာ၀ပါ။ ဒါကို သံသယမရွိသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုတာထက္ အလုပ္နဲ႔ သက္ေသျပၿပီး၊ ေပးထားတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြကို မေဖာက္ဖ်က္ဖို႕ကသာ ပိုျပီး အေရးၾကီးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးေအာက္မွာ လူထုနဲ႕ အစိုးရအၾကားက ရွိရမယ့္ လူမႈပဋိညာဥ္ (social contract) က ပ်က္ျပားေနခဲ့တာ အေတာ္ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ဒါကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ အာဏာပိုင္မ်ား၊ အစိုးရမ်ား ဘက္က ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (transparency) ရွိၿပီး၊ သံသယတံတိုင္းကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းသင့္ပါတယ္။

ဒုတိယျပႆနာျဖစ္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ ျပႆနာကလဲ တိုင္းျပည္သားျပည္သူမ်ားရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကို ပ်က္ျပားေစႏိုင္ပါတယ္။ ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမႈဟာ စစ္မွန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမႈျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္သို႔ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္သြားစရာ မရွိေၾကာင္း သတင္းစကားကို ျပည္သူလူထုထံ ေပးအပ္ၿပီး၊ လက္ေတြ႔က်က် အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႔က်က်ဆိုရာမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွ စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္းႏိုင္ေၾကာင္း ရည္ညႊန္းသည့္ အခ်က္မ်ားကို ပယ္ဖ်က္ေပးျခင္း၊ အေထြေထြလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေၾကျငာျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ တတိယျပႆနာကေတာ့ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ေယာင္ျပျပဳလုပ္ျပီး စစ္ကစားမႈ၊ စီးပြားေရး မက္လံုးမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးမက္လံုးမ်ားေပး၍ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ (တနည္းဆိုလွ်င္ စစ္မဟာဗ်ဴဟာ ႐ွဳေထာင့္အရ containment strategy အသံုးျပဳမႈ)၊ အခ်ိန္ဆြဲမဟာဗ်ဴဟာ (Time buying strategy) ျဖင့္ အင္အားမ်ား တစတစ ကြဲျပားယုတ္ေလ်ာ့သြားေစရန္ ၾကံစည္ေဆာင္ရြက္မႈ၊ ေယာင္ျပလႈပ္ရွားမွဳမ်ားျဖင့္ First Strike Advantage ရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းမႈ စတာေတြဟာ ယံုၾကည္မႈပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ဒီလို စစ္ကစားမႈမ်ား မျပဳလုပ္ေၾကာင္း ေသခ်ာေစရန္ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားအေပၚ အာမခံခ်က္တစံုတရာ ေပးရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္မ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးစာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆိုရာမွာ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီမွာ ပါ၀င္သူမ်ားႏွင့္ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားမွ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အာမခံခ်က္ (commitment) နဲ႔ တာ၀န္ခံမႈ (accountability) ကို ေပးအပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ယံုၾကည္မႈပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ စတုတၳျပႆနာကေတာ့ အာဏာသံုးဖိအားေပးျခင္း ျပႆနာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္မွန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ရာမွာ တန္းတူရည္မွ်ရွိမႈ သေဘာတရားကို အေျခခံ ရမွာျဖစ္ျပီး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာမ်ားကို အစိုးရျဖစ္ေစ၊ အျခား မည္သည့္ ပါတီ၊ အဖြဲ႔အစည္းကမွ အလြဲသံုးစားျပဳလုပ္ျခင္း မရွိေသာ အာမခံခ်က္ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ကြဲျပားမႈက ရွင္းလင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကို power bargaining အတြက္ အသံုးျပဳ ဖိအားေပးျခင္း ျပဳလုပ္လို႔ မရပါဘူး။ ဒါမွသာ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ျခင္းအားက ေကာင္းမြန္လာၿပီး၊ အက်ဳိးရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္မ်ား ေပၚထြက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ယံုၾကည္မွဳ ပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ ပဥၥမ ျပႆနာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားျပည္သူ အမ်ားက လက္ခံမႈမရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္မ်ား၊ ဥပေဒမ်ားအား တဘက္သတ္ခ်မွတ္ျခင္း ျပႆနာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ (၁၉၄၇) ခုႏွစ္မွာ တၾကိမ္၊ (၁၉၇၄) ခုႏွစ္မွာ တၾကိမ္၊ (၂၀၀၈) ခုႏွစ္မွာ တၾကိမ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြ ေပၚထြက္လာၿပီး မေရွးမေႏွာင္းမွာပဲ ျပင္ဆင္ဖို႔၊ ပယ္ဖ်က္ဖို႔၊ အစားထိုးဖို႔ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားရဲ႕ ေတာင္းဆိုသံေတြ ထပ္ခ်ပ္မခြာ လိုက္လာၾကပါတယ္။ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ တိုင္းရင္းသားျပည္သူလူထုရဲ႕ လြတ္လပ္မႈ၊ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ တရားမွ်တမႈ၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္တို႔ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိတဲ့ မူေဘာင္မ်ား၊ ဥပေဒမ်ားကို အာဏာသံုးၿပီး တဘက္သတ္ခ်မွတ္ခဲ့လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုအေျခအေနေတြ ထပ္မျဖစ္ေအာင္ လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အဟန္႔အတား၊ အေႏွာင့္အယွက္၊ အတားအဆီးေတြ ျဖစ္ေစတဲ့ ပုဒ္မမ်ားျဖစ္တဲ့ ပုဒ္မ (၄)၊ ပုဒ္မ (၆) (စ)၊ ပုဒ္မ ၁၄၊ ပုဒ္မ ၁၇၊ ပုဒ္မ ၂၀၊ ပုဒ္မ ၅၉၊ ပုဒ္မ ၇၄၊ ပုဒ္မ ၁၀၉၊ ပုဒ္မ ၁၄၁၊ ပုဒ္မ ၁၆၁၊ ပုဒ္မ ၂၀၁၊ ပုဒ္မ ၂၃၁ (ခ) (၂)၊ ပုဒ္မ ၂၃၁ (ခ) (၃)၊ ပုဒ္မ ၂၃၁ (ဂ)၊ ပုဒ္မ ၂၆၁ (ခ)၊ ပုဒ္မ ၃၃၈၊ ပုဒ္မ ၃၃၉၊ ပုဒ္မ ၃၄၃၊ ပုဒ္မ ၄၃၆ စတာေတြကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္းေတြ မလြဲမေသြ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ အနာကိုသိမွ ေဆးကုႏိုင္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ယံုၾကည္မႈပ်က္ျပားေစေသာ ျပႆနာမ်ားကို ဖယ္ရွားႏိုင္မွသာ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။

စက္တင္ဘာ (၂၂) ရက္
၂၀၁၃ ခုႏွစ္
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕။

ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးသိပၸံ (MIPSS) မွ
အမွဳေဆာင္ဒါရိုက္တာ ေဒၚခင္မမမ်ိဳး ၏ ေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္