အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ (အပိုင္း - ၁)

(၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လထုတ္ ျမန္မာသစ္ မဂၢဇင္းတြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္)

နိဒါန္း

စစ္ေအးတိုက္ပြဲလြန္ကာလရဲ႕ အဆိုး၀ါးဆံုးသြင္ျပင္လကၡဏာတရပ္ဟာ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ခ်မွတ္ေရးဆြဲမႈေတြကို စစ္ေအးတိုက္ပြဲကာလမွာတုန္းကထက္ ပိုၿပီးခက္ခဲနက္နဲေစတဲ့ မေရရာမေသခ်ာမႈမ်ား (uncertainties) နဲ႔ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ား
(complexities) ေရာႁပြန္းေနေသာ လံုျခံဳေရး၀န္းက်င္ (security environment) ျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ားက ေဖာ္ထုတ္ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကားမွာ စစ္အင္အားသံုး က်ဴးေက်ာ္မႈေတြက ေလ်ာ့နည္းသြားေပမယ့္ လက္နက္အင္အားၿပိဳင္ဆိုင္ တိုးခ်ဲ႕တပ္ဆင္မႈေတြက ရပ္တန္႔သြားျခင္း မရွိပါဘူး။ ေျမပိုင္နက္၊ ေရပိုင္နက္၊ ေ၀ဟင္ပိုင္နက္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈေတြ၊ စစ္အင္အားၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြနဲ႔ ေခတ္မွီလက္နက္မ်ား တိုးခ်ဲ႕တပ္ဆင္မႈေတြက ႏိုင္ငံအမ်ားစုရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးမူ၀ါဒေတြမွာ ထိပ္ဆံုးကေန ေနရာယူထားဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ရာဇ၀တ္မႈေတြျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ (terrorism)၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈ (illicit drug production and trade)၊ လူကုန္ကူးမႈ (human trafficking) နဲ႔ လက္နက္ကုန္ကူးမႈ (arms trafficking) ျပႆနာေတြကလဲ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈ (political instability)၊ ျပည္တြင္းစစ္ (civil wars)၊ လူဦးေရအဆမတန္တိုးပြားမႈ၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ (poverty reduction)၊ အဂတိလိုက္စားမႈ (corruption) နဲ႔ ေကာင္းမြန္ေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အားနည္းမႈ (lack of good governance) စတဲ့ ျပႆနာေတြကလဲ တိုင္းျပည္အမ်ားစုရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (state and society) ကို တိုက္႐ိုက္ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိပါတယ္။

ဒီစာတမ္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးကို တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ျဖစ္ေစ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားနဲ႔ စိန္ေခၚမႈမ်ား (threats and challenges) မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားမွာ အသံုးျပဳေလ့ရွိတဲ့ hierarchical security approach နဲ႔ ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး၊ ဒီလိုစိန္ေခၚမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းရာမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္ ျမန္မာ့အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာကို အၾကံျပဳေရးသားတင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး (National Security) ဆိုရာ၀ယ္

John Schlesser ဆိုသူက အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုတာ အစိုးရတရပ္အေနနဲ႔ ျပည္သူလူထုကို ၀န္ေဆာင္မႈေပးရမယ့္ ပထမဦးဆံုးနဲ႔ အေရးႀကီးဆံုး ျပည္သူ႔၀န္ေဆာင္မႈျဖစ္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို က်ဥ္းေျမာင္းေသာ ႐ႈေထာင့္နဲ႔ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ႐ႈေထာင့္ႏွစ္မ်ဳိးနဲ႔ ႐ႈျမင္သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ စစ္ေအးတိုက္ပြဲကာလ တေလွ်ာက္မွာ ႏိုင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ႐ႈေထာင့္ကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကၿပီး၊ စစ္ေအးတိုက္ပြဲလြန္ကာလ မွာေတာ့ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ႐ႈေထာင့္ကို အသံုးမ်ားလာပါတယ္။

က်ဥ္းေျမာင္းေသာ ႐ႈေထာင့္အရ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးကို ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ထိပါး ၿခိမ္းေျခာက္ခံရျခင္းမွ ကင္းေ၀းေစရန္ စစ္တပ္၊ ရဲ၊ ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ကာကြယ္ေပးျခင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Edmonds ဆိုသူက အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးကို ျပည္တြင္း (သို႔မဟုတ္) ျပည္ပၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေရးဆြဲျခင္း၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ျခင္းႏွင့္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုတာ coercion (ဥပမာ- The use of force) နဲ႔ intrusion (ဥပမာ- The use of secret intelligence) ပါ၀ါမ်ားနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ကမၻာ့ကုလသမဂၢရဲ႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး ဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒီလိုေဆာင္ရြက္ရာမွာ အင္အားသံုးေျဖရွင္းမႈနဲ႔ တျခား power instruments မ်ားကို မွ်တေအာင္ ခ်ိန္ဆဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

က်ယ္ျပန္႔ေသာ ႐ႈေထာင့္အရ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုၾကရာမွာ လံုျခံဳေရးရာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံသားခံယူခြင့္ (citizenship)၊ စီးပြားေရးရာလံုျခံဳေရး (economic security)၊ ပတ္၀န္းက်င္လံုျခံဳေရး (environmental security)၊ လူသားလံုျခံဳေရး (human security) စတာေတြကိုပါ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ Stephen Krasner က အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး ဆိုရာမွာ မူလရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး ကိစၥေတြ တင္မကပဲ၊ စီးပြားေရးလံုျခံဳေရး စတဲ့ တန္ဖိုးေတြပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ေၾကာင္း၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ေနာက္က်ေႏွးေကြးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ မွာေတာ့ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္သင့္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

အခ်ဳိ႕ေသာ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာေတာ့ တဦးခ်င္းလံုျခံဳေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္လံုျခံဳေရးနဲ႔ လူသားလံုျခံဳေရးေတြနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ေျမဆီလႊာေျခာက္ခန္းမႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ျပဳန္းတီးမႈ၊ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားမွ ေရႀကီးမႈ၊ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ၊ တန္းတူညီမွ်ျခင္း မရွိမႈ၊ ပညာေရးအဆင့္အတန္း၊ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား စတာေတြကိုပါ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးမဟာဗ်ဴဟာမ်ား ေရးဆြဲရာမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။

၂၁ ရာစုကာလ၊ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးမဟာဗ်ဴဟာမ်ားကို ေလ့လာသူပညာရွင္မ်ားကေတာ့ ႏိုင္ငံအမ်ားစုရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးမွာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ ပဓာနက်ေသာ အေျခခံ အခ်က္ေလးခ်က္ ရွိေၾကာင္း ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေလးခ်က္ကေတာ့ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး (Safety)၊ ကိုယ္ပိုင္ ျပ႒ာန္းခြင့္ (autonomy)၊ အမ်ဳိးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး (Development) နဲ႔ အုပ္စိုးမႈ (rule) တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး ဆိုရာမွာ တိုက္ခိုက္ခံရမႈမွ ကင္းေ၀းေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားမ်ား အေနနဲ႔ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းစြာနဲ႔ မိမိတို႔ဘ၀ ကံၾကမၼာကို ကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးႏိုင္ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ တပ္မေတာ္ဆိုတာ ရွိရပါတယ္။ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ေလ်ာ့ပါးေစဖို႔ ဥပေဒဘက္ေတာ္သား ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္ ေတြရွိရပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ျဖစ္တဲ့ ေအာ္တိုေနာ္မီဆိုရာမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရဟာ ျပည္ပ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈကင္းတဲ့ အစိုးရတရပ္ျဖစ္ရပါမယ္။

ေနာက္တခ်က္ျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဆိုတာက စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္မႈမ်ားကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံအုပ္စိုးမႈပါ။ အစိုးရတရပ္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ တရား ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာသံုးရပ္ကို စနစ္တက် က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္မႈ ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ ေလးခ်က္ကို ၂၁ ရာစု အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးမဟာဗ်ဴဟာမ်ား ေရးဆြဲရာမွာ ႏိုင္ငံအမ်ားစုက ထည့္သြင္း စဥ္းစားလာၾကပါတယ္။

အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာ

ႏိုင္ငံတကာစစ္ေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ စြယ္စံုက်မ္းမွ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာဆိုတာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႔ ျမႇင့္တင္ေရး ဆိုင္ရာ ဦးတည္ခ်က္၊ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ (state power) ယႏၱရားမ်ားကို စနစ္တက် ေပါင္းစပ္အသံုးျပဳရန္ ေရးဆြဲထားေသာ စီမံခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံအားလံုးမွာ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ကိုင္စြဲထားၾကပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားက implicit strategies မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ explicit strategies မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

Implicit strategy ဆိုတာက အျခားႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာလံုျခံဳေရး၀န္းက်င္မွာ ပတ္သက္ဆက္စပ္ပံု (ဥပမာ- ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံေတာ္ရည္မွန္းခ်က္မ်ားမွာ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမ်ား စသည္) ကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ၿပီး၊ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားကို အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါနဲ႔တေျပးညီ ခ်မွတ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- စစ္ေအးတိုက္ပြဲကာလမွာတုန္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ Implicit strategy ဟာ ၀ါေဆာစာခ်ဳပ္အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ deterrence ေပၚမွာ ဗဟိုျပဳထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲလြန္ကာလေတြမွာေတာ့ ဒီလိုဗဟိုျပဳမႈ နည္းပါးလာပါတယ္။ Explicit strategy ဆိုတာကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာလံုျခံဳေရး၀န္းက်င္မွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ျပည့္မီေအာင္ မည္သို႔မည္ပံု ၾကိဳးပမ္းသြားမယ္ဆိုတာကို အမ်ားသို႔ အသိေပး ေၾကျငာ ထားခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕အစိုးရမ်ားကေတာ့ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ခ်မွတ္ ေရးဆြဲၿပီးတဲ့အခါ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာကို တရား၀င္ အသိေပးေၾကျုငာ ထားတတ္ၾကပါတယ္။

အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာမ်ားကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးေကာင္စီမ်ားက ေရးဆြဲေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးေကာင္စီမ်ားကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမ်ားနဲ႔ အျခား အစိုးရအမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာမ်ားအရ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ထားၾကၿပီး၊ ပါ၀င္ေလ့ရွိတဲ့ အဖြဲ႔၀င္မ်ားကေတာ့ သမၼတ၊ ဒုသမၼတ၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ဒု၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး၊ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ သမၼတလက္ေထာက္ စတဲ့ ထိပ္တန္းႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကံေပးအဖြဲ႔ကိုေတာ့ အမ်ဳိးသားေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေလ့ရွိပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ အေရးေပၚ ျပႆနာမ်ား (အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွ စစ္ေၾကျငာခံရျခင္း၊ အရွိန္အဟုန္ႀကီးေသာ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားလာျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခံရျခင္း) စတာေတြ ျဖစ္ပြားလာတဲ့အခါ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး ေကာင္စီက ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ကြပ္ကဲတာ၀န္ေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။

မဟာဗ်ဴဟာေရးဆြဲရာမွာ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာ (National Security Strategy) ကို ကနဦး ေရးဆြဲၿပီး၊ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရး မဟာဗ်ဴဟာ (National Defence Strategy) နဲ႔ အမ်ဳိးသားစစ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာ (National Military Strategy) မ်ားကို ဆင့္ပြားေရးဆြဲၾကပါတယ္။ အျခား sub-strategies မ်ားျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ႏွိမ္နင္းေရးမဟာဗ်ဴဟာ (National Strategy for Combating Terrorism) စသည္မ်ားကိုလဲ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔အညီ ထပ္မံေရးဆြဲေလ့ရွိၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာဟာ တိုင္းႏိုင္ငံတခုအတြက္ အေရးႀကီးဆံုး မဟာဗ်ဴဟာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ခ်မွတ္ရာမွာ မွားယြင္းမႈ တစံုတရာျဖစ္သြားခဲ့ရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စစ္ေရး၊ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားအားလံုးကို သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလိုဆန္းစစ္ရာမွာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္တဲ့ အခ်က္မ်ားကေတာ့

အစိုးရအဖြဲ႔အတြင္းမွ မည္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးမဟာဗ်ဴဟာ ေရးဆြဲရန္ တာ၀န္ရွိသနည္း။ အစိုးရမဟုတ္ေသာ မည္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာ ေရးဆြဲျခင္းတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္သနည္း။

ဥပေဒျပဳအာဏာရွိသူမ်ားမွ အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံထားျခင္း ရွိပါသလား။

မဟာဗ်ဴဟာမွာ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနေသာ အခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားျခင္း ရွိပါသလား။ မည္သည့္အတိုင္းအတာအထိ ေဖာ္ျပထားသနည္း။

မဟာဗ်ဴဟာမွာ စစ္တပ္ဖြဲ႔စည္းပံုမ်ားကို ရည္ညႊန္းထားခ်က္ ရွိပါသလား။

မဟာဗ်ဴဟာမွာ အင္အားသံုးေျဖရွင္းျခင္းဆိုင္ရာ မူ၀ါဒမ်ား ပါရွိပါသလား။

မဟာဗ်ဴဟာေရးဆြဲရာမွာ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ရည္ညြန္းကိုးကား စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳ ခဲ့ျခင္း ရွိပါသလား။

စတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈမ်ား

ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားနဲ႔ စိန္ေခၚမႈမ်ား (threats and challenges) မ်ားကို ေလ့လာဆန္းစစ္ရာမွာ hierarchical security approach ကို အသံုးျပဳေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီခ်ဥ္းကပ္ဆန္းစစ္မႈမွာ tier သံုးခု ရွိပါတယ္။ ပထမ tier မွာ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာ ဆက္ဆံေရး (strategic relations) မွာ ဆက္ႏြယ္တဲ့ လံုျခံဳေရးရာ အခ်က္အလက္ေတြ ပါ၀င္ၿပီး macro – level security threats လို႔ သတ္မွတ္ေခၚတြင္ၾကပါတယ္။ ဒုတိယ tier မွာေတာ့ ျပည္ပၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၱရာယ္မ်ား (External security threats) နဲ႔ ျပည္တြင္းၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၱရာယ္မ်ား (Internal security threats) ပါ၀င္ၿပီး၊ traditional security threats ေတြကို ရည္ညႊန္းပါတယ္။ တတိယ tier မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား (political threats)၊ စီးပြားေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား (economic threats)၊ လူမႈေရး ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား (social threats)၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား (Environmental security threats)၊ လူသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား (Human security threats) စတာေတြ ပါ၀င္ၿပီး၊ non-traditional security threats လို႔ သတ္မွတ္ေခၚတြင္ၾကပါတယ္။

Macro-level security threats

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာရွအင္အားႀကီးႏိုင္ငံႀကီးေတြ ျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကားမွာ တည္ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား စစ္အင္အားအသံုးျပဳေျဖရွင္းမႈ (The use of force) လုပ္ရတဲ့ ပ႗ိပကၡေတြ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အိႏၵိယသမုဒၵရာ စစ္မ်က္ႏွာမွာ မဟာဗ်ဴဟာတန္ဖိုး (strategic value) အျမင့္ဆံုးႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ထားျခင္းခံရတဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလဲ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂၁) ရာစုကာလေတြမွာ ၀ါရွင္တန္က ထုတ္ျပန္တဲ့ National Military Strategy ေတြမွာ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာအက်ဳိးစီးပြား (strategic interests) တိုးျမႇင့္ေရး ပါရွိၿပီး၊ ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကို အာရံုစိုက္ေရး အခ်က္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေခတ္မွီဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ တပ္မေတာ္တည္ေဆာက္ရး (military modernization) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ အခ်က္ေတြကိုလဲ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အာရွႏိုင္ငံေတြအၾကားက ကာကြယ္ေရးညႊန္ၾကားခ်က္ (defence guidelines) ေတြကလဲ ျပဳျပင္တိုး ခ်ဲ႕မႈေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ေရငုပ္သေဘၤာ၊ ဖ်က္သေဘၤာ၊ ကင္းေထာက္ေလယာဥ္နဲ႔ ရဟတ္ယာဥ္အ ေျမာက္အျမား ၀ယ္ယူဖို႔ စီမံထားပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယားနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံေတြကလဲ ေရငုပ္သေဘၤာ၀ယ္ယူဖို႔ စီမံခ်က္ေတြရွိၿပီး၊ မေလးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ လက္နက္ တင္သြင္းမႈက ရာခိုင္ႏွဳန္းတက္လာပါတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံကလဲ ေရငုပ္ သေဘၤာႏွစ္စီး ထပ္ၿပီး၀ယ္ယူ အင္အားျဖည့္လာပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကလဲ ေရငုပ္သေဘၤာ၊ ဖ်က္သေဘၤာနဲ႔ တိုက္ ေလယာဥ္ေတြ တိုးခ်ဲ႕ဖို႔ စီမံလာခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္အသံုးစရိတ္ဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇၈ ဘီလီယံရွိၿပီး၊ လက္နက္တင္သြင္းမႈ ကိန္းဂဏန္းေတြကို ထပ္ျဖည့္လိုက္ရင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၅၀ ဘီလီယံအထက္မွာရွိႏိုင္ေၾကာင္း စစ္ေရးေလ့လာသူေတြက ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ high seas operations အတြက္ နယူးကလီးယား ပါ၀ါသံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ သံုးစီးကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ အၿပီးတည္ေဆာက္ဖို႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ စီမံခ်က္အရ ပထမဦးဆံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ အၿပီး တည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ F-22 ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ဒီဇိုင္းကို ပံုစံတူယူထား တဲ့ J-20 stealth jet fighter ကို ဇန္န၀ါရီလမွာ စမ္းသပ္ခဲ့ပါတယ္။

အင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္အသံုးစရိတ္ဟာလဲ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၂ ဘီလီယံအထိရွိၿပီး၊ ၃၃ ရာခိုင္ ႏွဳန္း ထပ္မံတိုးျမႇင့္ဖို႔ စီမံခ်က္ရွိပါတယ္။ scorpene submarines တည္ေဆာက္မႈမ်ား ရွိၿပီး၊ anti-aircraft submarine နဲ႔ စစ္လက္နက္ပစၥည္းအမ်ားအျပား ၀ယ္ယူမႈေတြ ရွိပါတယ္။ ဘိုအင္းေလေၾကာင္းကုမၸဏီအပါအ၀င္ ေလေၾကာင္းကုမၸဏီ ေတြမွာ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ ၁၂၆ စင္း မွာယူထားဆဲပါ။

အာရွအင္အားႀကီးႏိုင္ငံႏွစ္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယႏွစ္ႏိုင္ငံ အၾကားက စစ္အင္အားအၿပိဳင္အဆိုင္ တိုးခ်ဲ႕မႈ (arms race) ဟာ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသမွာ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စစ္ေရးတာ၀န္ရွိသူေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအတြက္ မလြဲမေသြ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ၂၁ ရာစုမွာ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကားမွာ စစ္ေရးအၿပိဳင္အဆိုင္ အင္အားတိုးခ်ဲ႕မႈေတြ ႀကီးမားလာျခင္းရဲ႕ အဓိက အေရးကေတာ့ အိႏၵိယသမုဒၵရာကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယ သမုဒၵရာနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယကို two scorpions in a bottle လို႔ စစ္မဟာဗ်ဴဟာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

အိႏိၵယ ႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသား လံုျခံဳေရးရဲ႕ survival ဟာ အိႏၵိယ သမုဒၵရာရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း ေဒသပဲျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ အိႏိၵယႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အင္အား (economic power) ဟာ ေရနံတင္သြင္းမႈေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ လက္ရွိမွာ ႏိုင္ငံတြင္းလိုအပ္ခ်က္ရဲ႕ ၆၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ပင္လယ္ေကြ႕ေဒသကေန အိႏၵိယသမုဒၵရာကို ျဖတ္ၿပီးတင္သြင္းရတာပါ။ ၂၀၁၅ မွာဆိုရင္ ၇၅ ရာခိုင္ႏွုန္း အထိ တင္သြင္းဖို႔ လိုအပ္လာမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။

တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေရနံတင္သြင္းမွာ ရွစ္ဆယ္ရာခိုင္ႏွဳန္းေက်ာ္ကလဲ အိႏိၵိယ သမုဒၵရာကို တည္မွီေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာမွ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဆိပ္ကမ္းေတြကို အ၀င္အထြက္ လုပ္ေနတဲ့ သေဘၤာေတြရဲ႕ ငါးဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ မလက္ကာ ေရလက္ၾကားကေန ျဖတ္သန္း ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Malacca Dilemma ဟာ တ႐ုတ္မဟာဗ်ဴဟာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြအတြက္ ႀကီးမားလွတဲ့ ကိစၥတရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ မလကာ ေရလက္ၾကားနဲ႔ အိႏၵိယသမုဒၵရာကို အိႏိၵယနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ထိန္းခ်ဳပ္သြားႏိုင္ခဲ့ရင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အင္အားၿပိဳလဲသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားကို ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ အိႏၵိယ သမုဒၵရာကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရးကို စတင္စီမံလာခဲ့ၾကပါတယ္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ People’s Liberation Army Navy (PLAN) ရဲ႕ ေရရွည္မဟာဗ်ဴဟာျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယသမုဒၵရာကို ျဖန္႔က်က္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏုိင္ေရးမွာ ပုလဲသြယ္မဟာဗ်ဴဟာက အဓိကက်ပါတယ္။ ဒီဗ်ဴဟာအရ တ႐ုတ္ျပည္မကေန ပါရွန္းပင္လယ္ ေကြ႕အထိ SLOC (Sea Lines of Communication) တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာအရ ပူးတြဲျခင္း၊ ဆိပ္ ကမ္းတည္ေဆာက္ျခင္း စတာေတြ ျပဳလုပ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။ ဟိုင္နန္ကၽြန္းက military facilities ေတြ တိုးျမႇင့္မႈ၊ ဗီယက္နမ္အေရွ႕ပိုင္းက Woody ကၽြန္းေပၚမွာ airstrip တိုးခ်ဲ႕မႈ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စစ္တေကာင္းမွာ container shipping facility တည္ေဆာက္မႈ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရခိုင္ေဒသမွာ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္မႈ၊ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ၊ ဂ်ီ၀ါ ဒါဆိပ္ကမ္း စေတာေတြဟာ ဒီဗ်ဴဟာရဲ႕ အခင္းအက်င္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။

တ႐ုတ္ေရတပ္ကို offshore waters (Green Water) Navy Status ကေန High Seas (Blue Water) Navy Status အထိ ျမႇင့္တင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာကေန nuclear-powered aircraft carrier တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္း ေတြ ေပၚထြက္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုင္နန္ကၽြန္းေတာင္ပိုင္းက Sanya ေရတပ္စခန္းမွာ nuclear-powered ballistic missile submarines (SSBNs) တည္ေဆာက္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။

အိႏၵိယ ႏိုင္ငံကလဲ light aircraft carrier တည္ေဆာက္မႈ၊ missile-armed submarines တည္ေဆာက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး three dimensional nuclear strategic capability ကို တိုးျမႇင့္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္သံုးဆယ္ ေရငုပ္ သေဘၤာတည္ေဆာက္မႈ စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီး၊ project-15 B လို႔ေခၚတဲ့ စစ္သေဘၤာ တည္ေဆာက္မႈ စီမံကိန္းေတြကိုလဲ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ Land-based naval aviation ဗ်ဴဟာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္း ျပင္ဆင္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ စစ္အင္အား အၿပိဳင္အဆိုင္ တိုးခ်ဲ႕ရံုမက အေရးႀကီးတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ ေဒသေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးေတြကိုလဲ ျပဳလုပ္ေနၾကပါ တယ္။

အိႏိၵယနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအၾကားမွာ စစ္ေရးပ႗ိပကၡေတြ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အေရးႀကီးတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ ေဒသ သံုးခုရွိပါတယ္။ ပထမတခုက အမ္ဒမန္ကၽြန္းစုေပၚက Port Blair ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဒသဟာ မလကၠာေရလက္ၾကားနဲ႔ ေရမိုင္ (၅၀၀) အ ကြာမွာ ရွိၿပီး၊ India’s East Command အတြက္ အခ်က္အခ်ာအက်ဆံုး ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယတခုက တိဗက္ေဒသ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၀၊ ၾသဂုတ္လမွာ Qinghai- Tibet ရထားလမ္းကတဆင့္ တ႐ုတ္ေလ တပ္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ combat readiness materials ေတြကို ေနရာေရႊ႕ေျပာင္း ခ်ထားမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ တိဘက္မွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေလတပ္အေျခစိုက္စခန္း ေလးခုရွိရာက၊ ေအာက္တိုဘာလမွာ ေလတပ္အေျခစိုက္စခန္းတခုကို ထပ္မံ တည္ေဆာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

တတိယတခုက ျမန္မာႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏိၵယ- အေနာက္အုပ္စုေတြရဲ႕ အၾကားမွာ အေရးႀကီး ဆံုးျဖစ္တဲ့ Burma factor ဆိုတာကို စစ္မဟာဗ်ဴဟာ ႐ႈေထာင့္ကေန မျဖစ္မေန ထည့္သြင္ းစဥ္းစားၾကပါတယ္။ အန္ဒမန္ကၽြန္းစု ေတြနဲ႔ ေရမိုင္သံုးဆယ္အကြာမွာရွိတဲ့ ကိုးကိုးကၽြန္းနဲ႔ ျမန္မာ့ပင္လယ္ေရပိုင္နက္ထဲက ဟိုင္းႀကီးကၽြန္းေတြက အိႏိၵယ သမုဒၵရာမွာ ျဖစ္ပြားလာႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ future conflicts ေတြရဲ႕ decisive victory ကို အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္တဲ့ ေဒသေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကၽြန္းေတြေပၚမွာ တ႐ုတ္ေရတပ္ရဲ႕ naval facilities, radars နဲ႔ signal-intelligence posts ေတြသာ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ အိႏိၵယတပ္နဲ႔ အေနာက္အုပ္စုတပ္ေတြရဲ႕ လွဳပ္ရွားမႈေတြအားလံုးကို တ႐ုတ္က မ်က္ေခ်မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔လဲ တ႐ုတ္ေရတပ္ကို carrier strike force, land-based naval aviation ဗ်ဳဟာေတြနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာကလဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေလတပ္စခန္းေတြကို အေျချပဳတဲ့ air cover မရွိမွ ျဖစ္ႏိုင္ မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ Burma factor ဟာ ၂၁ ရာစု strategic challenges ဗဟိုခ်က္မမွာ ရိွတဲ့ အိႏိၵယသမုဒၵရာတြင္းက strategic rivalries ေတြရဲ႕ အေရးအႀကီးဆံုး strategic decisive factor ျဖစ္လာပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ခင္မမမ်ဳိး (၁၆၊ ၀၅၊ ၂၀၁၂)

(စာေရးသူသည္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ၊ အဘာဒင္းတကၠသိုလ္၊ ဘုရင့္ေကာလိပ္မွ ေဘာဂေဗဒ မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႔၊ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး မဟာသိပၸံဘြဲ႔၊ ႏိုင္ငံေရးသုေတသန မဟာသုေတသနဘြဲ႔ မ်ား ရရွိထားၿပီး၊ ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ား အထူးျပဳ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ပါရဂူဘြဲ႔ သင္တန္းသူ တဦးျဖစ္ပါသည္)

ရည္ညြန္းကိုးကား-

Barnett, Thomas P.M. (2004) The Pentagon’s New Map: War and Peace in the Twenty-First Century. New York: G.P. Putnam’s Sons

Chang, F. (2001) 'Chinese Energy and Asian Security; Orbis, 45 (2)

Campbell, KurtM., andMichael E. O’Hanlon. Hard Power: The New Politics of National Security, New York: Basic Books

Dreyer, J. T. (2007) 'China's Power and Will: The PRC's Military Strength and Grand Strategy', Orbis, Fall 2007

Drew, Dennis M., and Donald M. Snow (2006) Making Twenty-First-Century Strategy: An Introduction to Modern National Security Processes and Problems. Maxwell Air Force Base: Air University Press

Dibb, P. (1995) Towards a New Balance of Power in Asia, Adelphi Paper 295

Edmonds, M. (1971) “Armed Forces and the National Security System: The meaning and basics of compliance”, in ed. Holloway, D., European Military Institutions, USSG, Edinburgh

Erica-Irene, A. (1990) Freedom of the individual under Law: An analysis of Article 29 of the Universal Declaration of Human Rights, Human Rights Study Series No.3, UN publications

Karesner, S. (1983) “National security and Economics”, in Trout, T., Herf, J. (eds) National Security Affairs, New Brunswick: Transaction Books

International Military and Defense Encyclopedia (1993), pp. 2577-78. NY: Brassey’s (US)

Lei, D. (2008) 'China Multi-Faceted Maritime Strategy', Orbis, 53 (1)

Malik, J. (1997) 'Myanmar's Role in Regional Security: Pawn or Pivot', Contemporary Southeast Asia, 19 (1)

Muni, S. (2002) 'China's strategic engagement with the New ASEAN, an exploratory study of China's post-cold War Political, Strategic and Economic Relations with Myanmar, Laos, Cambodia and Vietnam, Institute of Defence and Strategic Studies, IDSS, Monograph, No. 2, Singapore

Roy, D. (1995) 'Assessing the Asia-Pacific Power Vacuum', Survival, 37 (3)

Shambaugh, D. (2005) 'The New Strategic Triangle: US and European Relations to China's Rise', Washington Quarterly, 28 (3)

Seekins, D. (1997) 'Burma- China Relations: Playing with Fire', Asian Survey, 37 (6)

Remark by John Schllesser, Quoted in Fitz-Gerald, A. (2007) Developing in a Comprehensive approach to national security, Chatham House Debate, 21 Feb 2007